Trauma en het limbisch systeem

Trauma tast ons vermogen aan om contact met anderen aan te gaan doordat patronen voor verbinding worden vervangen door patronen voor bescherming. Als die vroegkinderlijke aangeleerde overlevingspatronen niet worden opgelost, veranderen ze in gewoontepatronen van het autonome zenuwstelsel.

Het limbisch systeem, ook wel het emotionele brein genoemd, is verantwoordelijk voor de onbewuste processen. O.a. het autonoom zenuwstelsel wordt hierdoor aangestuurd. Op momenten dat de drang om te overleven concurreert met het verlangen om verbinding te maken met anderen, reageert het autonoom zenuwstelsel via 3 systemen op sensaties in het lichaam en prikkels uit de omgeving. De manier waarop we toenadering zoeken, ons afwenden, verbindingen met anderen aangaan of ons isoleren, wordt aangestuurd door het autonome zenuwstelsel. Dit gaat onbewust.

Als we heftige gebeurtenissen meemaken of ons bedreigd voelen, geven we (onbewust) signalen af aan anderen om ons te helpen. Als er op die momenten niemand is die je helpt, wordt het limbisch systeem actief. De signalen van veiligheid of gevaar die van het ene deel van het autonome zenuwstelsel naar het andere deel worden gestuurd, zorgen voor regulatie of verhogen de staat van alertheid. Dit gebeurt op een niveau dat diep onder dat van het bewuste waarnemen ligt. Voordat het brein betekenis toekent aan een voorval, heeft het autonome zenuwstelsel de omgeving al ingeschat en een overlevingsrespons in gang gezet: vechten, vluchten of bevriezen/verstijven.

Stresshormonen zijn de motor van die reacties.

Bij getraumatiseerde mensen is de stressreactie chronisch geworden. Daardoor raakt het alarmsysteem in de hersenen verkeerd afgesteld. Het verbale deel van de hersenen is dan als het ware afgeknepen. Het limbisch systeem uit dat in (lichamelijke) reacties zoals buikpijn, angst, vermoeidheid, nachtmerries, misselijkheid, paniekaanvallen, chronische pijn etc. Het gaat vaak onbewust en je hebt er geen controle over.

Hoewel het autonome zenuwstelsel wordt gevormd door onze vroege levenservaringen, kunnen ervaringen in het heden het ook weer omvormen.

Brainspotting bereikt het limbisch systeem, het deel van het brein waar de angst en onveiligheid zich heeft vastgezet. Het maakt gebruikt van de neuroplasticiteit van de hersenen. Neuroplasticiteit is het vermogen van de hersenen om zich te herstellen en aan te passen aan de omgeving. Dit betekent dat het brein in staat is om nieuwe hersencellen aan te maken en de verbindingen tussen die cellen te versterken.